Σημείο αναφοράς για τη Θεσσαλονίκη αποτελεί η Διεθνής Έκθεση, έχοντας σφραγίσει την εκθεσιακή ταυτότητα της πόλης στη διάρκεια μιας ιστορίας οκτώ δεκαετιών. Από το 1925 η ΔΕΘ ταυτίστηκε με την οικονομική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, ως εθνικός εκθεσιακός πυλώνας της χώρας, αναπτύσσοντας όμως παράλληλα και πολιτιστικό ρόλο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Δ.Ε.Θ
Ο ιδρυτής της Δ.Ε.Θ.
Ο Νικόλαος Γερμανός, ο ιδρυτής της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης υπήρξε εξαίρετος επιστήμων, δόκιμος συγγραφέας και αξιόλογος πολιτικός. Υπήρξε ένας άνθρωπος με πλατιά μόρφωση και υψηλά ιδανικά, ταυτόχρονα όμως ήταν και άνθρωπος της δράσης.Πριν από εβδομήντα χρόνια, ο Νικόλαος Γερμανός συνέλαβε την ιδέα της οργάνωσης μιας Γενικής Έκθεσης, όχι στην πρωτεύουσα, αλλά στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Διέθετε την επιμονή, τη διπλωματική ευελιξία και το θάρρος που απαιτούνταν για να ξεπεραστούν οι αμέτρητες δυσκολίες και η γραφειοκρατική αδράνεια, για να γίνει το όραμά του πραγματικότητα.Τον άνθρωπο αυτό με το μοναδικό χαρακτήρα και την έντονη προσωπικότητα, ο λαός της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να τον θυμάται μ' ευγνωμοσύνη.
78 χρόνια από την ίδρυση και καθιέρωση της Δ.Ε.Θ. Χρειάζεται να διευκρινιστεί ότι η ίδρυση και η καθιέρωση του θεσμού που έγινε το 1926, έγινε με τη μορφή και τον τίτλο ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Οργανωτής και εκδήλωση είχαν τον ίδιο τίτλο. Και η μόνη εκδήλωση ήταν η Γενική Διεθνής Έκθεση.Από τη στιγμή όμως που ο οργανωτής έγινε φορέας διοργάνωσης και άλλων εκδηλώσεων, προπάντων δε άλλων Εκθέσεων, παρουσιάστηκε η ανάγκη να αλλάξει τίτλο.Έτσι, απ' το 1977, χρονιά στην οποία ο Οργανισμός μετατράπηκε από Ν.Π.Δ.Δ. σε Α.Ε., άλλαξε και ο τίτλος του φορέα-οργανωτή: Έγινε ΔΕΘ ΑΕ - HELEXPO, που διοργανώνει μία Γενική Έκθεση (την ετήσια Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης), πολλές Διεθνείς Ειδικές Εκθέσεις (Μαρμάρου - Ορυκτών - Μηχανημάτων, Τροφίμων - Ποτών - Εξοπλισμού - Μηχανημάτων, Επίπλου - Διακόσμησης - Εξοπλισμού - Μηχανημάτων, Δομικών Υλικών - Κατασκευών - Εξοπλισμού - Μηχανημάτων, Γεωργικών Μηχανημάτων - Εξοπλισμού - Εφοδίων, Τουρισμού, Σχολικών - Χαρτικών - Βιβλίων, Κοσμήματος, Αλιείας κ.α.), Διεθνή Συνέδρια και Πολιτιστικές Εκδηλώσεις.Με βάση τον ιδρυτικό νόμο της, η HELEXPO, με έδρα την Θεσσαλονίκη, είναι ο επίσημος ελληνικός φορέας διοργάνωσης Διεθνών Εκθέσεων, Συνεδρίων, και Πολιτιστικών Εκδηλώσεων. Από το 1929, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, είναι μέλος της Ένωσης Διεθνών Εκθέσεων (UFI). Από το 1983, μέλος της Ένωσης έγινε και η DETROP, μία από τις Διεθνείς Ειδικές Εκθέσεις της HELEXPO. 
Οι πρώτοι στόχοι Ανήκει στα στοιχεία του ιστορικού της Έκθεσης - αλλά μέσα απ' αυτά βγαίνουν και οι πρώτοι στόχοι της - η κατάσταση στην οποία βρισκόταν τότε η Ελλάδα, η ελληνική οικονομία και ειδικότερα η οικονομία της Βόρειας Ελλάδας και της Θεσσαλονίκης.Το βασικό δεδομένο της ιστορικής πραγματικότητας ήταν το ότι λίγα χρόνια πριν η Ελλάδα, ύστερα από μία μακρά πολεμική περίοδο (η οποία ουσιαστικά άρχισε το 1912 και τελείωσε το 1922), ήταν υποχρεωμένη να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής και της ανταλλαγής των πληθυσμών. Η Θεσσαλονίκη, επιπλέον, ήταν ακόμα βαριά πληγωμένη από την πυρκαϊά του 1917, που είχε καταστρέψει τις πιο κεντρικές περιοχές της.Για την Ελλάδα υπήρχε ένα σκέλος μεγάλου ιστορικού παθητικού. Ένα μεγάλο τμήμα του ελληνισμού είχε ξεριζωθεί απ' τις προαιώνιες εστίες του. Η ανταλλαγή των πληθυσμών γινόταν σημείο καμπής σε μια ιστορία τουλάχιστον 3.000 χρόνων. Αλλά, ο απολογισμός, όσο κι αν σκιάζεται απ' την Μικρασιατική συμφορά, δεν πρέπει να αλλοιώνει την αληθινή σημασία των γεγονότων. Και αυτό γιατί, όταν το 1923 με την συνθήκη της Λωζάνης, έκλεισε ο κύκλος της εξόρμησης του 1912, τα σύνορα της Ελλάδας είχαν επεκταθεί από την Μελούνα στον Έβρο και έφθαναν πλέον από τη Δοϊράνη στο Λιβυκό Πέλαγος. Όπως αναφέρθηκε, το γενέθλιο έτος της ΔΕΘ είναι το 1926. Στις 3 Οκτωβρίου της χρονιάς αυτής, έγιναν τα εγκαίνια της 1ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Η ιστορική ακρίβεια, ωστόσο, επιβάλλει να σημειώσουμε ότι σαν ιδρυτικό έγγραφο της ΔΕΘ, πρέπει να θεωρηθεί η υπ' αριθμόν 16968/30 Απριλίου 1925 απάντηση του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας σε αναφορά του Νικολάου Γερμανού. Με την απάντηση αυτή το Υπουργείο αποδέχθηκε την πρόταση για τη διοργάνωση Διεθνούς Έκθεσης στη Θεσσαλονίκη. Πρόταση που έγινε πραγματικότητα το επόμενο έτος. Ωστόσο, το βασικό πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει η Ελλάδα στην περίοδο αυτή, ήταν η ανασυγκρότηση, η αποκατάσταση των προσφύγων και η ανάπτυξη της οικονομίας της. Το ίδιο πρόβλημα και μάλιστα σε αυξημένη κλίμακα είχε να αντιμετωπίσει και η Θεσσαλονίκη. 
Αυτό το γεγονός, καθορίζει και τους στόχους της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, και απ' αυτό ανέκυπταν και τα μερικότερα προβλήματά της, όπως και οι δυνατότητες για την επίλυσή τους. Στο μακρό χρονικό της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, συναντά κανείς μια επίμονη αναφορά στο γεγονός ότι η ΔΕΘ είναι καθρέφτης της ελληνικής ζωής. Αν ληφθεί υπόψη ότι υπάρχει μια διαφορά δέκα χρόνων ανάμεσα στα 70 χρόνια απ' την ίδρυση της ΔΕΘ και στα 60 χρόνια της εκθεσιακής δραστηριότητας και ότι η διαφορά αυτή οφείλεται στα πολεμικά γεγονότα της δεκαετίας του '40, συνάγεται ότι η πράξη και η ζωή επιβεβαιώνουν τη θεωρία ότι στη ΔΕΘ καθρεφτίζεται η πορεία της ελληνικής ζωής.Η θεωρία αυτή έχει και άλλες αποδείξεις προπάντων στους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας και ανάπτυξης της χώρας.Το επίπεδο της ΔΕΘ υπήρξε κάθε φορά ανάλογο προς το επίπεδο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Η αντιστοιχία αυτή μπορεί να σκιαγραφηθεί σε γενικές γραμμές ως εξής: Όταν, στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της ΔΕΘ, η ελληνική οικονομία περνούσε τη νηπιακή ηλικία του βιομηχανικού της σταδίου και ήταν κυρίως γεωργική και βιοτεχνική, παρόμοιο χαρακτήρα είχαν και οι ετήσιες επιδείξεις της Έκθεσης. Αργότερα, και όσο συντελούνταν η βαθμιαίά μεταβολή στη δομή της ελληνικής οικονομίας, άλλαζε και ο χαρακτήρας της Έκθεσης, που είχε πια ανδρωθεί στα τελευταία χρόνια πριν απ' τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Είχε γίνει μια ρωμαλέα οικονομική εκδήλωση με διεθνή ακτινοβολία και βοηθούσε όχι μόνον στην εισαγωγή κεφαλαιουχικών αγαθών και τεχνολογίας, αλλά και στην προβολή της ελληνικής παραγωγής και στην προώθηση των εξαγωγών. Η εξέλιξη αυτή σταμάτησε με την έκρηξη του πολέμου, που χάραξε βαθεία τομή στην ιστορική της Έκθεσης και τη χώρισε σε δύο περιόδους, την προπολεμική και την μεταπολεμική. Ειρηνικοί προσανατολισμοί. Παρ' όλα αυτά, αξίζει να υπογραμμιστεί ότι με όλες τις μεγάλες διαφορές ανάμεσα στην προπολεμική και μεταπολεμική περίοδο, υπάρχει και στις δύο ένα στοιχείο που κυριαρχεί. Και το στοιχείο αυτό είναι ο βασικός προσανατολισμός της Έκθεσης στις ειρηνικές αναζητήσεις και ο ρόλος της σαν πεδίο ειρηνικής άμιλλας ανάμεσα στους λαούς. Για το γεγονός αυτό υπάρχει μια δραματική επιβεβαίωση. Είναι η 15η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, που άρχισε στις 22 Σεπτεμβρίου 1940 και τελείωσε στις 22 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς. Στην Ευρώπη, λυσσομανούσε τότε ο πόλεμος και μια βδομάδα αργότερα έκρουσε και τις πύλες της Ελλάδας. Πολλοί εκθέτες δεν πρόλαβαν τότε ούτε τα εκθέματά τους να πάρουν απ' τα περίπτερα. Και ασφαλώς τέτοια γεγονότα αποκτούν συμβολικό χαρακτήρα. Αποδεικνύουν την εμμονή της χώρας στους ειρηνικούς δρόμους, όπως και τα γεγονότα που επακολούθησαν αποδεικνύουν με ποιο τρόπο γνωρίζει η φιλειρηνική Ελλάδα να προασπίζει την τιμή και τα δίκαιά της όταν προσβάλλονται. Έκθεση και Θεσσαλονίκη Ακόμα πιο στενή, από όσο είναι με την οικονομία της χώρας, είναι η σύνδεση της ΔΕΘ με την Θεσσαλονίκη, την οικονομία και την ιστορία της. Η Έκθεση ανδρώθηκε μαζί με την άνδρωση της πόλης. Και όσο κι αν άπλωσε τα φτερά της σ' ολόκληρη τη χωρά και η εκθεσιακή λάμψη της εξακτινώθηκε στο διεθνή χώρο, οι ρίζες της Έκθεσης έμειναν στην Θεσσαλονίκη, απ' την οποία αντλεί ιστορικό γόητρο και στην οποία μεταγγίζει την πρώτη αίσθηση των μεταβολών και μεταδίδει τους παλμούς των νέων ιδεών. Από την άποψη αυτή, είναι αξιοσημείωτο ότι η ΔΕΘ αποτελεί ιστορική συνέχεια των αρχαίων "Καβειρίων" και των Βυζαντινών "Δημητρίων".Ίσως αυτό το κεφάλαιο με τις γενικές αναφορές θα έπρεπε να κλείσει στο σημείο αυτό. Ωστόσο, προσφέρει μια δυνατότητα καλύτερης προσέγγισης στο ζήτημα, η παράθεση ενός αποσπάσματος απ' όσα είχαν γραφεί το 1975 με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 40 χρόνων εκθεσιακής δραστηριότητας της ΔΕΘ: "Από την άποψιν της συνδέσεως της Εκθέσεως με την ιστορίαν της πόλεως, όσον αφορά την νεωτέραν ιστορίαν, είναι αρκετόν να ενθυμηθή κανείς τα γεγονότα. Όταν ο Νικόλαος Γερμανός, εις τον οποίον δικαιωματικώς ανήκει ο τίτλος του πατρός της Εκθέσεως συνέλαβεν και έθεσε εις εφαρμογήν την ιδέαν, η Θεσσαλονίκη μόλις είχεν αρχίσει να συνέρχεται από την μεγάλην πυρκαϊάν του 1917, ενώ η χώρα έκυπτεν υπό το βάρος της Μικρασιατικής καταστροφής. Αι τραγικαί λιτανείαι των προσφύγων, αι γενοκτονίαι και οι εξανδραποδισμοί πληθυσμών, αποτελούν, εις διαφόρους χώρας, δραματικήν εμπειρίαν του δευτέρου τετάρτου του εικοστού αιώνος. Αλλά εις το πρώτον τέταρτον αυτού, ήρχισααν ως εμπειρίαι του ελληνικού λαού, ο οποίος επέπρωτο να τας υποστή και όλως προσφάτως εις την Κύπρον. Προηγήθη και εις τούτο η Ελλάς, κατά το επαχθές προνόμιόν της να βαστάζη τας αμαρτίας του κόσμου. Τότε δε, δεν υπήρχε η τηλεόρασις δια να βρέχεται από μακρυά το πικρό ψωμί της προσφυγιάς με τα εύκολα δάκρυα των απανταχού της γης θεατών. Διότι το εν και ήμισυ εκατομμύριον των Ελλήνων προσφύγων ανήλθον εις την σκηνήν του πρωτοφανούς δράματος άνευ θεατών. Εκτός ολίγων, ίσως, που παρηκολούθησαν απαθείς τας φλόγας της Σμύρνης και ελαχίστων άλλων, μετρημένων εις τα δάχτυλα και επωνύμων εις τας οδούς των ελληνικών πόλεων, οι οποίοι έκλαυσαν μαζί με τους Έλληνας.Από τας εκατοντάδας χιλιάδας αυτών των προσφύγων, εν σημαντικόν μέρος είχε σκηνοπηγήσει την αρχικήν απελπισίαν του και τας πρώτας, βραδύτερον ελπίδας του εις την Θεσσαλονίκην και τας παρυφάς της. Και εχρειάζετο το προαιώνιον κύτταρον της ελληνικής ζωτικότητος δια να ανθίσουν εις αυτήν την κοιλάδα των δακρύων, όπως είχε γίνει η Ελλάς, τα πρώτα άνθη της ελπίδος. Εις αυτήν την εποχήν εγεννήθη η Διεθνής Έκθεσις Θεσσαλονίκης".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου